Trong quá trình hoạt động kinh doanh, Shin tea gặp rất nhiều khách hàng hỏi có trà bắc không? Bán trà bắc à, hay đại loại ám chỉ một dòng trà gì đó rất mơ hồ, gọi chung là “trà Bắc", vậy trà Bắc là trà gì, và có bao nhiêu loại trà bắc?
Do thói quen mà nhiều người cứ nhắc đến trà bắc là chỉ liên tưởng đến dòng trà trung du Thái nguyên, nhưng thực ra không phải như vậy, vậy thì như thế nào là hiểu đúng để gọi tên cho chính xác?
Trà Bắc là gì? trà bắc hay chè bắc thái là cách gọi chung của người miền Nam dành cho loại trà mạn , loại trà xanh khô. Do ít uống trà nên họ hiểu về trà không nhiều, đối với nhiều người trà Bắc là từ chỉ chung cho tất cả các loại trà miền bắc, không kể trà xuất phát từ tỉnh nào, cho dù là Thái Nguyên hay Phú Thọ, Hà Giang, ...v..v…nhưng đại đa số chỉ hiểu rằng, tên gọi đó đang nói về trà thái nguyên;
1. Tại sao người miền Nam lại gọi những loại trà này là Trà Bắc?
Trong giai đoạn cuộc chiến tranh miền Nam diễn ra khốc liệt 1954-1975, rất nhiều chiến sĩ, đồng bào phía Bắc vào chi viện cho chiến trường miền Nam. Sau khi thống nhất, đại đa số họ ở lại và sinh sống tại miền nam, theo thói quen sinh hoạt, họ sử dụng trà bắc xanh nhiều.
Người miền Nam dần dần tiếp xúc và sử dụng trà bắc nhiều hơn. Tuy nhiên, vẫn có nhiều người vẫn không biết rõ về nguồn gốc của các loại trà Bắc. Vậy nên trà bắc là cách gọi chung của người miền Nam, dành cho loại trà mạn (trà khô).
Do ít uống trà nên họ hiểu về trà không nhiều, đối với nhiều người trà Bắc là từ chỉ chung cho tất cả các loại trà ngoài Bắc, không kể trà xuất phát từ tỉnh nào, cho dù là Thái Nguyên hay Phú Thọ, Hà Giang,...v..v…
Trước đây người miền Nam thường sử dụng trà đá, trà hương như: Trà hương lài, trà ôlong chứ ít dùng trà bắc vì vậy họ thường không biết trà Bắc là gì? Phần lớn, người miền Nam sử dụng cafe thay cho trà, chính vì không tiếp xúc nhiều với trà nên có nhiều người thậm chí không phân biệt được sự khác nhau giữa trà hương tự nhiên và trà hương hóa chất.
Một trong những loại trà hương được người miền Nam ưa chuộng nhất là trà hương lài, mùi hương nhẹ nhàng, dễ chịu, chỉ ở mức thoang thoảng.
Một trong những loại trà ướp hương được người miền Nam ưa chuộng nhất là trà hương hoa lài.
Nếu là trà hương hóa học thì trà sẽ có mùi hương nồng, đậm, đưa ngang mũi ngửi thử thấy mùi thơm nồng đến khó chịu, cánh trà to mà vụn, nước trà trong.
Sử dụng trà hương hóa chất thường xuyên có thể gây ra bệnh ung thư hay các bệnh về thận...vv. Còn trà hương tự nhiên nghĩa là trà được ướp với những hương thơn tự nhiên từ các loài hoa tươi, cánh trà không gẫy vụn, nguyên vẹn, mùi hương nhẹ nhàng, dễ chịu, chỉ ở mức thoang thoảng.
2. Vậy trà Bắc là gì ? Trà Bắc gồm những loại nào?
Nếu nói về trà thì miền bắc có vô số loại trà, có thể kể đến những loại trà nổi tiếng như trà thái nguyên, trà shan tuyết cổ thụ, Trà đâm xứ nghệ, trà bạng xứ thanh, trà mạn hảo hay các loại trà hoa như trà sen tây hồ, trà hoa lài thượng hạng, trà hoa sói, trà hoa ngâu...
2.1. Trà Bắc Thái Nguyên
Trà Bắc Thái Nguyên gồm nhiều loại khác nhau như: Trà Thái Nguyên, Phú Thọ, .v..v.. Trong đó loại trà ngon nhất là được trồng ở tỉnh Thái Nguyên. Thái Nguyên có nhiều vùng trà với sản lượng và năng suất cao như: Đại Từ, Tân Cương, Đồng Hỷ, Phú Lương..vv trong đó vùng trà Tân Cương lại được đánh giá là ngon nhất. Được ưu ái bởi thiên nhiên, cùng với bàn tay chăm sóc và chế biến của con người, cây trà ở vùng Tân Cương sinh trưởng và phát triển rất tốt bởi vậy trà ở vùng này thơm ngon hơn hẳn trà của những nơi khác.
Xem thêm: Lịch sử và ông tổ trà Thái nguyên tại đây
Thái Nguyên có nhiều vùng trà với sản lượng và năng suất cao như: Đại Từ, Tân Cương, Đồng Hỷ, Phú Lương..vv trong đó vùng trà Tân Cương lại được đánh giá là ngon nhất
Trà Bắc Tân Cương Thái Nguyên có màu xanh đen, xoăn chặt, cánh chè gọn nhỏ. Khi pha nước chè rất trong, xanh, màu vàng nhạt. Nước chè có vị chát ngọt, mùi thơm dễ chịu hài hòa, có hậu ngọt tốt.
Chính vì điều đó, giờ đây trà bắc Tân Cương – trà Thái Nguyên đang là thương hiệu trà nổi tiếng của Việt Nam không chỉ người miền Bắc ưa chuộng mà cả người miền Nam cũng sử dụng ngày càng nhiều hơn.
Bạn là người yêu thích trà Tân Cương - Thái Nguyên mà chưa tìm được sản phẩm thích hợp? Hãy liên hệ với chúng tôi, Trà đạo Shin tea cam kết cung cấp trà Tân Cương Thái Nguyên chính gốc, đảm bảo chất lượng và giá cả hợp lý. Chúng tôi luôn tự tin mang đến cho bạn sự hài lòng.
>>Xem tất tần tật thông tin về trà nõn tôm tại đây.
>>Xem tất tần tật thông tin về trà móc câu tại đây.
>>Xem tất tần tật thông tin về trà búp lộc xuân tại đây.
2.2. Trà shan tuyết
Trà shan tuyết là đặc sản nổi tiếng của vùng núi cao Tây Bắc Việt Nam. Cái tên shan là núi, tuyết nghĩa là tuyết trên núi, bắt nguồn từ những lông mao trắng muốt như tuyết ở trên búp trà. Rất đúng với hình dáng và thổ nhưỡng của nơi sinh ra giống cây trà này.
Trà Shan Tuyết Cổ Thụ ở Yên Bái
Nước ta chỉ mới phát hiện được một số vùng cao tại Yên Bái, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La… và một số mơi khác phân bố rải rác loại trà này. Đây là loại trà trăm năm tuổi mọc hoang, chỉ sống trên núi cao thuộc phạm vi các dãy Hoàng Liên Sơn hay Tây Côn Lĩnh.
Shan Tuyết nức danh là cực phẩm trong các dòng trà, không chỉ vì số lượng hiếm mà còn bởi hương vị đặc biệt, dược tính cao và hoàn toàn tinh khiết.
2.3. Trà đâm xứ nghệ
Ngày nay, chè đâm được nhiều người biết đến, trở thành món đồ uống phổ biến không chỉ ở Quỳ Hợp, mà còn xuất hiện trong nhiều quán ăn, nhà hàng ở thành phố Vinh. Đây cũng là đồ uống đặc sản dùng để đãi khách.
Để có được bát nước chè đâm phải mất nhiều thời gian và công đoạn hơn so với pha chè xanh bình thường. Chè xanh chọn lá bánh tẻ, hái về đem rửa sạch, cho vào cối ống tre già giã nhuyễn. Nếu chọn lá già quá, nước chè sẽ bầm đen trông không ngon. Hoặc chè non quá, nước sẽ đắng chát.
Chè đâm là đồ uống dân gian truyền thống của người dân tộc Thái ở miền Tây xứ Nghệ, đặc biệt mỗi khi có khách tới nhà.
Thứ chè xanh sóng sánh, thơm dậy mùi, khi uống ban đầu hơi đắng chát, nhưng đọng lại sau cùng là vị ngọt nơi đầu lưỡi. Dư vị đặc trưng của thứ nước đặc sản làm nên nỗi nhớ cho bất kỳ ai từng được một lần thưởng thức
2.4. Trà bạng xứ thanh
Trà Bạng là biểu trưng cho cả xứ chè Thanh Hóa. Đây là thức trà gắn liền với đồng bào người Mường, Thái. Nơi từng một thời vang danh với những vùng chè cổ được ghi vào dư địa chí. Là một trong những đặc sản tiến vui nổi tiếng khi xưa. Thế nhưng, ngày nay những dấu vết của những đồi chè còn lại không nhiều, phổ biến nhất chỉ còn lại những đồi chè phía bắc tỉnh.
Khác với những loại chè khác, chè Bạng có cách chế biến vô cùng độc đáo: nguyên liệu được chọn từ lá chè bánh tẻ, phơi khô rồi giã nát và đun lên uống. Do đó, chất trà đậm và giữ được hương vị chè tươi, thế nhưng chỉ cần bận nhấm nháp thêm chút bánh Lam bản địa, vị đắng chát sẽ được dung hòa.
2.5. Trà mạn hảo
Phải nói rằng loại trà thất truyền khiến cho hậu thế ngẩn ngơ nhất là trà Mạn Hảo. Loại trà đã từng một thời được mệnh danh là quốc hồn của Việt Nam.
Danh trà thất truyền
1. Trà Tước Thiệt: Dấu ấn loại danh trà thất truyền đầu tiên phải kể đến hiệu trà Tước thiệt (mỏ sẻ). Đây là loại trà búp, sau chế biến khô quăn thanh nhỏ như lưỡi chim sẻ. Trà Tước Thiệt là loại danh trà xưa của Đại Việt rất thơm ngon từng được biết đến và ghi nhận trong cuốn Anam Vũ Cống của Nguyễn Trãi: “Tước Thiệt trà cánh nhỏ mà cong như lưỡi con chim sẻ là một trong vài loại trà nổi danh kim cổ”. Hay trong tác phẩm của Dương Văn An cuốn Ô châu cận lục có vài dòng ghi rõ về danh trà này: “Trà ở huyện Kim Trà nay là Hương Trà Huế tên gọi lưỡi sẽ (tước thiệt) trồng tại những đồi núi An Cưu, giải thoát, trừ phiến, chữa thủy đứng đầu trăm loại thảo dược, tính linh diệu”.
2. Trà Hồng Mai: Trà Hồng Mai được Nguyễn Trãi nhắc đến ở bài Ngôn Chí trong Ức Trai thi tập:
Cõi tục chè thường pha nước tuyết
Tìm thanh trong vắt tịn chè mai
Trà Hồng Mai là loại trà được chọn chế biến từ những gốc mai già, cắt khúc chẻ răm nhỏ pha nước sôi có sắc hồng nhạt đem sao, vị thanh đậm, ngọt hậu rất đặc biệt. Thường dân gian còn gọi với cái tên là “lão mai trà”. Đây là một loại thiền trà phổ biến ở các chùa miền Bắc. Trong thơ Thúy Kiều thi hào Nguyễn Du đã dùng chén trà thiền để giúp nàng Kiều bình tĩnh lại, bỗng chốc tỉnh táo và trở nên cao thượng bỏ qua cho họ Thúc:
Thiền trà cạn nước Hồng Mai
Thong dong nối góc thư trai cùng về.
Từng một thời được xem là một trong 3 thú vui của đấng nam nhi Việt vào thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Đã từng phổ biến, đi vào những câu ca dao truyền miệng của người đời:
“Làm trai biết đánh tổ tôm
Uống trà Mạn Hảo ngâm nôm Thúy Kiều.”
Trà Mạn Hảo là một danh trà quý và đắt tiền của tầng lớp quý tộc trong xã hội Việt Nam đương thời. Sau này dân gian gọi chung là chè Mạn vừa có ý nghĩa là chè Mạn Hảo vừa mang ý nghĩa là chè mạn ngược vùng Tây Bắc Việt Nam. Chè Mạn ngược là loại chè rừng, thân thuộc vùng Hà Giang-Lai Châu-Yên Bái được đóng thành những bánh gói giấy đỏ giữa có đóng nhãn đề năm sản xuất. Trà thường được chọn những búp non, lá trà bánh tẻ rửa sạch, cho vào chõ đồ chín. Sau khi đóng bánh, phơi khô, họ cho trà vào chum, trên phủ một lớp lá chuối khô, ủ từ 3 – 4 năm cho trà phong hóa bớt chất cát hết mùi ngái, có độ xốp mới đem ra dùng.
4. Trà Trinh nữ: Trà Trinh nữ còn gọi là trà Tố nữ rất thịnh hành ở vương triều Lê-Trịnh và đạt tới thời điểm cực thịnh của Trà Việt.
5. Ngự trà Cam Khổ: Ở vùng Kim Sơn, Vạn Hội, Lạc Phụng núi Chúa thuộc huyện Hoài Ân, Bình Định có hai loại trà mọc hoang dã trên đồi gò, ven chân núi, rất quý hiếm, cho đến nay không dễ ai thuần hóa đem về trồng trong vườn nhà được. Một loại là trà Cam, và trà Khổ. Trong sách Nước non Bình Định của Quách Tấn có ghi lại rằng: “Ngày xưa, Cam Khổ là loại trà quý, là vật dụng tiến của các chúa Nguyễn. Người ta dùng cả hai loại trà Cam và Khổ để tiến vua”.
Tên trà Cam Khổ là cả một câu chuyện. Có hai cách lý giải: người thì bảo là do vị trà ngòn ngọt đăng đắng mà thành danh, lại có người bảo rằng do nghề phu trà chịu nhiều khổ ai mà ghi dấu thành tên.
Trà Cam lá thường nhỏ, thoảng vị đường phèn thanh ngọt, nên mới gọi là cam (ngọt), đây chính là chè Vằng ở Định Sơn, Cam Lộ – Quảng Trị.
Trà Khổ lá to, xanh, dày và cứng, đọt non nhân nhẩm đắng, hãm nước uống vị rất đắng. Bởi thế nó mới có tên là Khổ (đắng). Người xưa thường dùng rễ trà Cam để hồi sức cho phụ nữ sau khi “khai hoa nở nhụy” và dùng trà Khổ để chống say, tỉnh rượu. Trà Cam Khổ được cổ nhân chế biến theo công thức 2 ngọt 1 đắng mà thành. Trà Cam Khổ còn phản ánh hàm ý nghĩa về sự quý hiếm, phải vất vả gian khổ, phải “nếm mật nằm gai” băng rừng, vượt núi mới kiếm được thứ trà này.
Thế nhưng, sau những biến cố, thăng trầm, sau thời kỳ nước nhà loạn lạc, sau khi mất vùng Mạn Hảo do hiệp ước Pháp – Thanh, năm 1885 trà Mạn đã đi vào dĩ vãng, trở thành sự tiếc nuối, là nỗi niềm đau đáu của những người con hậu thế.
Ngày nay, nhiều nhà máy xí nghiệp đã đầu tư không ít tiền của để phục chế trà Mạn Hảo xưa. Thế nhưng số lượng không nhiều và chỉ tập trung ở phía Bắc. Hi vọng rằng, với những sự nỗ lực không ngừng nghỉ, trà Mạn xưa sẽ được phục chế. Để hậu thế được nếm vị ngọt lưu giữ vấn vương nơi cổ họng, thưởng thức sắc nước hổ phách huyền ảo mê hoặc lòng người. Để được kết nối với thế hệ xưa, một thời trà Mạn vàng son của ông cha ta ngày trước.
2.6. Trà sen tây hồ
Trà ướp sen Tây Hồ còn có các tên gọi là trà sen Hà Nội, chè ướp sen Hồ Tây là sản phẩm trà độc đáo bậc nhất của người Thăng Long- Hà Nội.Không ai biết trà ướp sen Tây Hồ, tinh hoa ẩm thực của người Tràng An có từ bao giờ. Ban đầu, Trà ướp sen là thức quà độc dành riêng cho giới vua quan, các gia đình danh gia vọng tộc của đất kinh kỳ.
Ngày nay, thưởng thức trà ướp sen Tây Hồ, trà ướp bông sen đương là phong cách văn hóa quý phái của cán bộ, công chức và những người thành đạt Hà Nội, trở thành thức quà vô cùng ý nghĩa, đặc sắc.
Nước trà đầu tiên thơm ngọt dịu mát của hoa sen, pha đến nước thứ 4 - 5 vẫn còn thơm ngon và bã trà vẫn còn mùi thơm ngọt của sen.
>>Quý khách quan tâm sản phẩm trà Shin tea đều có tại đây