Trà Shan tuyết được mọc tự nhiên trên núi cao các tỉnh Phía Bắc Như HÀ Giang, Sơn La, Yên Bái hoặc trồng tập trung nhiều tại Hà Giang, những nơi có độ cao từ 1300m trở lên, so với mực nước biển.
Đây là giống cây cho ra những loại trà rừng, cao tuổi, và nơi có thổ nhưỡng vô cùng thuận lợi cho cây trà phát triển đạt chất lượng dinh dưỡng nhất. Bởi vậy mà người ta mới nói :Cao Sơn, xuất hảo trà" nghĩa là núi cao, thì thường có những cây trà ngon.
Shan tuyết được chế biến nhiều loại, trong đó, phải kể đến là hồng trà, lục trà, bạch trà, trà ống lam, trà đóng bánh hay trà vàng....Vậy làm thế nào để pha một ấm trà Shan tuyết ngon, hãy tham khảo theo cách mà Shin tea gợi ý nhé
Phần 1 - Hướng dẫn cách pha Lục trà Shan tuyết
Trước hết, cần hiểu rằng, để làm ra lục trà shan tuyết, thì những nghệ nhân luôn sử dụng chảo gang và dùng củi để sao thủ công, diệt men hoàn toàn những búp, lá trà shan tuyết sau khi hái. Quá trình này gọi là sao suốt tương tự với cách làm thủ công để chế biến trà thái nguyên
Các sản phẩm trà shan tuyết chế biến ra lục trà Shan tuyết gồm 1 tôm, 1 lá hoặc 1 tôm 2 lá hoặc 1 búp duy nhất - trà sau khi chế biến thành phẩm sẽ xoăn, xám bạc bởi lớp tuyết đặc trưng của dòng trà này, cánh trà đen, xám, trắng là 3 màu thường thấy trên cánh trà sau sao, nếu sao thủ công trên chảo, thì cánh trà sẽ có sự không đồng nhất về màu sắc, đôi khi còn lại màu xanh sậm lại của lá trà.
Lục trà Shan tuyết sau khi chế biến xong sẽ có hương thơm đặc trưng mùi khói, hương ngọt, cánh dầy, đây cũng là đặc điểm cần lưu ý để pha trà, nếu búp trà duy nhất được sao suốt, để làm ra dòng lục trà búp (nhiều người vẫn gọi là bạch trà sao) thì có chút khác biệt song, nhìn chung không thay đổi nhiều về cách pha.
1. Chuẩn bị nước pha trà shan tuyết
Chuẩn bị nước pha trà
Shan tuyết sinh trưởng ở vùng núi cao, vì vậy, nếu được pha trà với nguồn nước ở những địa danh, nơi có cây trà Shan phát triển thì thật tuyệt tuy nhiên, đại đa số phải sử dụng nguồn nước tiện lợi khác đó là nước tinh khiết đóng chai, đóng bình như Vĩnh Hảo, Hay Aquafina nếu có điều kiện hơn có thể mua nước đóng chai Baikal để thử.
Nước đóng vai trò khá quan trọng, điều này không những được đúc kết từ xa xưa, mà bởi thực tế, khi pha trà Shan tuyết với nguồn nước đảm bảo tiêu chuẩn, sẽ khiến trà ngon, ngọt hơn hay ít nhất không làm mất đi hương vị, không lẫn tạp chất, hay kiềm, hoá chất...mà nguồn nước không đạt mang lại.
2. Chuẩn bị Lục trà Shan tuyết
Muốn pha ấm lục trà Shan tuyết ngon, thì tất nhiên, trà phải là trà ngon, chuẩn, sạch và giàu nội chất. Chất lượng của trà phụ thuộc nhiều vào tay nghề người làm trà, nguồn trà và đến những nhà kinh doanh trà. Vì vậy hãy chọn những loại trà ngon tại những cơ sở bán trà uy tín, hoặc nghệ nhân lâu năm, hay có tay nghề tốt mà bạn có thể tin tưởng.
Chuẩn bị 8 đến 10 gram trà cho ấm 200 đến 250ml - Định lượng trà, phụ thuộc vào ấm, và nhu cầu của người pha, người thưởng thức, và Định lượng này chỉ mang tính tổng quát, chung chung tham khảo.
3. Chuẩn bị Dụng cụ pha trà
Chuân bị dụng cụ pha trà
Một ấm lục trà Shan tuyết ngon hay không, thì cũng phải chuẩn bị dụng cụ để pha trà, tối thiểu là ấm pha trà, phích nước, chén uống trà, cầu kỳ hơn thì thêm chén tống, đồ gắp trà, lọc trà, hũ trà, bàn trà......Tuỳ vào nhu cầu và sở thích của bạn.
Ấm pha trà Bizen
Lưu ý Ấm uống lục trà Shan nên là ấm đất, gốm (không tráng men)nắp tương đối khít hoặc cũng có thể dùng ấm sứ, ấm gốm men, và ấm có lòng ấm không tráng men thường sẽ cho ra hương vị tốt hơn, đặc biệt những dòng ấm này càng pha nhiều, pha lâu càng giúp vị trà cộng hưởng sau mỗi lần pha, giúp trà thêm hương vị, và sự thú vị của người sở hữu ấm. Hãy lưu ý vệ sinh và bảo quản ấm đúng cách là được.
4. Pha trà
Shin tea trong một cuộc thi pha trà năm 2019
Với trà Shan tuyết, cánh trà dầy, chắc khoẻ mạnh hơn những dòng trà xanh cánh nhỏ hơn như thái nguyên, nên nhiệt độ có thể dùng nhiệt cùng cách trà thái nguyên (80-85 độ C) hoặc cũng có thể dùng nhiệt cao hơn từ 85 đến 90 độ C - thậm chí 95 độ C cũng vẫn pha được)
- Tráng ấm chén bằng nước sôi, rồi bỏ lượng trà đã chuẩn bị trước vào ấm. Đậy nắp 5 giây và mở nắp để ngửi hương, ngắm trà trước khi pha, kích thích vị giác, khứu giác, và cũng để kiểm trà chất lượng trà sơ bộ. Trà ngon luôn toả hương thơm ngay cả khi mới tiếp xúc ấm chén sau khi làm nóng.
- Đổ nước sôi ra chén to, hoặc chén tống (nếu có) làm giảm nhiệt độ nước sau sôi, hoặc có thể đợi khi nước hạ nhiệt độ xuống từ 85 đến 95 độ, là có thể bắt đầu pha được.
- Đổ nước sôi sau hạ nhiệt, tưới đều lên những cánh trà trong ấm, sau đó đậy nắp, xoay nhẹ ấm, và rót hết nước tráng trà ra các chén trà hoặc rót vào chén tống, từ chén tống rót nước tráng trà sang những chén còn lại. Hương trà khi được tiếp xúc với nước sẽ toả ngát trên khu vực, không gian uống trà của bạn - và hương thơm sau khi được đánh thức này cũng là yếu tố để đánh giá chất lượng của loại trà bạn pha.
Hãy lưu ý từng chi tiết nhỏ để ấm trà pha ra được ngon nhé
- Hãy rót hết nước tráng, không để lại nước trong ấm tránh trà bị ngâm thêm, tiết nhiều tannin hay các chất khác trong trà, khiến ảnh hưởng đến những lượt uống sau. mở nắp, lắc nhẹ cho cánh trà nhảy đều, hoặc dùng cây cơi trà, đảo lại trà để hơi nước bốc hết lên, không làm chín trà trước khi pha.
- Rót nước sôi đã giảm nhiệt vào đến miệng ấm, rót từ cao hạ xuống thấp, rót vòng tròn, hay rót thẳng vào giữa ấm tuỳ sở thích, miễn là những cánh trà được đảo đều bởi sự tác động của dòng nước. Sau đó đậy nắp và chờ đợi.
Bạn có thể tranh thủ lau ấm, tráng chén hoặc lau bàn trà. Thời gian chờ đợi để uống lượt nước đâu tiên sẽ là 15 - 20 - 25 - 30 - 35- 40 - 45 giây Tuỳ vào bạn muốn uống nhạt - đậm ra sao, nhưng không nên để quá 45 giây cho lượt nước đầu tiên. Vì nước đầu tiên trà sẽ rất thơm, nên dùng nước trà đầu nhẹ nhàng để dẫn dụ chúng ta đến với những lượt nước sau thật nhẹ nhàng, mà sâu lắng, cảm nhận vị ngọt dần của trà chứ không nên khiến trà đắng, chát gây khó chịu ngay từ lượt nước đầu.
Chén đầu thử hương - Chén 2 thử vị chính là để nói đến sự quan trọng về hương ở lượt nước đầu tiên này.
- Những lượt nước tiếp theo hay cộng thêm 5 đến 10 giấy so với lượt trước, nghĩa là, lượt nước đầu hãm trong 15 giây, thì lượt nước sau hãm trong 20 giây- 25 giây
- Lưu ý khi pha: Lượng trà nhiều, lượng nước ít nên hãm nhanh hơn, trà sẽ ngậy hơn mà vẫn đảm bảo không chát. Lượng trà ít và nước nhiều, thời gian nên hãm lâu hơn bình thường một chút, trà vẫn thơm, nhưng mỏng vị hơn. Lượng trà và nước hài hoà (10gr-ấm 220ml) thời gian hãm tiêu chuẩn 15 - 20 giây, hương sắc vị trung tính, thơm trà, chát nhẹ, ngọt hậu màu nước trong đẹp. Đây là tỷ lệ cơ bản nhất có thể áp dụng nhiều loại trà, và cách pha, trừ những dòng trà lên men cao như Phổ Nhĩ, Trà Shan ống lam, Trà Shan đóng bánh
Đây là căn cứ để bạn tuỳ chỉnh khi giữa lượng trà, và nước cùng thời gian pha cho phù hợp.
5. Cách thưởng thức
Hãy nâng chén trà lên, đưa qua mũi 2 đến 3 lần để thưởng thức hương thơm của lục trà Shan tuyết, Cảm nhận hương vị của núi rừng, thơm như hoa rừng, phảng phất mùi sương, mùi khói vô cùng tự nhiên, sảng khoái. Nước trà trong, vàng đẹp mắt. Nhấp nhẹ chén trà, ngậm miệng và nuốt chậm, và thở từ từ bằng mũi và bạn có thể hoàn toàn cảm nhận sự đầy đặn, tròn vị, đủ hương mà chén lục trà Shan tuyết mang lại. Tiếp tục uống hết phần còn lại, cũng như vậy bạn sẽ thấy thực sự sảng khoái.
Trà ngon, hay dở, trà mạnh hay yếu, có đủ khí - sắc - hương - vị - thần hay không chính là ở bước này. Hãy từ từ và cảm nhận chén trà xanh Shan tuyết sau pha, thưởng thức thành quả từ chính tay mình pha ra, cũng là điều trải nghiệm vô cùng thú vị phải không nào?
Phần 2 - Hướng dẫn pha Hồng trà Shan tuyết
Hồng trà Shan tuyết hiện nay rất đa dạng trong cách chế biến, ở mỗi một nghệ nhân đều có những bí quyết riêng, mỗi vùng trà cũng vậy điều này không như lục trà, bởi mỗi cách làm khác nhau với hồng trà shan tuyết, có cách pha khác nhau riêng sẽ phù hợp hơn. Vậy Shin tea xin chia sẽ về những lưu ý chính, để bạn có thể thử với sản phẩm của mình xem pha thế nào thì phù hợp với vị của bạn nhé
.jpg)
Hồng trà Shan tuyết Hà Giang - hương vị lên men chua, thơm và cần nhiệt độ thấp khi pha
Đặc điểm của Hồng trà là lên men cao, sợi trà sẽ nâu sẫm, nâu đỏ, hoặc nâu vàng xen kẽ màu đen, bạc... khi pha nước có màu đỏ đậm, đỏ hổ phách, hay vàng đỏ. Hương trà chủ yếu có mùi socola, mùi caramel, mùi (chua) lên men, thơm như xí muội, hay mùi hoa cỏ, mùi quả chín.
Hồng trà Hà Giang - mùi caramel hương quả chín, ngọt hậu
Có những loại hồng trà pha nhiệt độ cao, nhưng có những loại pha nhiệt độ thấp. Thông thường, hồng trà có mùi caramel hay socola có thể pha nhiệt độ từ hơn 90 độ đến hơn 95 độ, thời gian hãm trà từ 20 giây đến 45 giây cho lượt nước đầu. Những vị hương hồng trà shan tuyết còn lại, hãy thử ở nhiệt độ hơn 85 độ và đến 95 độ, thời gian hãm trong khoảng 15 đến 25 hoặc 30 giây. bạn sẽ thấy có sự khác biệt thú vị đấy. Hãy lưu ý, trên đây chỉ là sự tham khảo, và tất nhiên, còn tuỳ thuộc vào loại trà bạn đang uống, vì vậy nếu chưa chắc chắn pha như thế nào, hãy thử áp dụng 2 cách trên cho cùng 1 loại trà, và bạn sẽ sớm nhận ra hương vị nào, cách pha nào phù hợp với bạn.
Phần 3 - Hướng dẫn pha trà Shan tuyết Ống lam
Trà Shan tuyết Ống Lam - một sản phẩm thú vị của Việt Nam
Trà Shan tuyết ống lam là một đặc sản rất thú vị mà đồng bào người Dao đã tạo ra, có thể nói với cách làm trà Lam có nhiều điểm tương đồng với cách làm trà Phổ Nhĩ bên Trung Quốc.
Trà sau khi xào qua, cho mềm thì nhồi chặt vào một đoạn ống lam, nữa, trúc đã xử lý kỹ, sau đó hơ trên bếp củi,sau đó lại nhồi, hơ đến khi đầy ống, và gác bếp trong nhiều ngày tới khi trà chín, tro cũng được làm sạch, và hương trà lúc này cũng đượm mùi hoà quyện với nước ống lam, trà cũng đã đủ chín. Để làm xong một mẻ trà ống lam, phải mất một hoặc hơn 1 tháng để hoàn thành.
Hương vị trà ống lam là sự kết hợp giữa nguyên liệu chính là trà shan tuyết, và ống lam, cùng hương khói do gác bếp tạo thành, vì vậy thực sự đây là loại trà ép cứng rất đặc biệt.
Để pha một ấm trà ống lam, cần tách bỏ ống, lấy trà ra và cắt lượng trà vừa đủ (3 đến 5gram/ ấm)
Dùng nhiệt độ nước từ 95 độ đến 99 độ C để tráng và pha trà nước đầu tiên. Thời gian hãm trà cũng cao hơn những loại trà khác, tương tự cách pha phổ nhĩ chín. Nếu muốn trải nghiệm hương, có thể hãm trong 35 - 45 giây, còn nếu muốn thử vị, hãy để lâu hơn nhé.
Trà Lam khi pha màu nước chuyển hổ phách, mật ong, sánh trong đẹp mắt. Vị cũng rất êm, ngọt à pha được nhiều lượt nước.
Phần 4 - Hướng dẫn pha bạch trà Shan tuyết
Bạch trà Búp
Bạch trà Shan tuyết được xử lý héo nắng, héo mát tự nhiên, hoặc có hỗ trợ từ phòng làm mát, không xào diệt men (bạch trà) xào diệt men thì là phương pháp làm bạch trà theo kiểu lục trà.
Về cơ bản, bạch trà héo mát tự nhiên sẽ có hình dạng 1 búp duy nhất, hoặc 1 búp 1 lá, 1 búp 2 lá mà thông thường hay được gọi là bạch trà mẫu đơn. Những sản phẩm héo mát tự nhiên khi pha sẽ có màu vàng trong ngả dần vàng mật ong hay hổ phách. Bã trà chuyển màu từ trang,đen,bạc sang nâu sậm, hoặc nâu nhạt. Hương của bạch trà thường là thơm như mùi hoa lan, hoa cỏ, mùi của thân cây, của khói những là tự nhiên và dễ chịu khó tả. Nước có vị ít chát, ngọt, và ngọt hậu. Với dòng bạch trà búp, thì mọi thứ lại càng êm ái, ngọt ngào hơn.
Một số sản phẩm bạch trà nhưng làm kỹ thuật lục trà lại cho ra màu nước trắng vàng, trong, bã ngả lại về xanh đẹp mắt, hương dịu hơn, nhưng ngọt hậu.
Khi pha các sản phẩm bạch trà nói chung nên dùng nhiệt độ thấp, từ 80 độ đến 85 độ và hãm trong 20 đến 25 giây cho lượt đầu.
Với Shin tea, bạch trà búp phơi tự nhiên, hay 1 số sản phẩm trên thị trường như bạch trà tiên, móng rồng.... Sẽ dùng nhiệt độ từ 80 đến 85 độ C, không tráng trà, và sau khi đủ thời gian sẽ đổ ra tống, rồi đổ ngược vào ấm sau đó rót hết ra mới bắt đầu thưởng thức. bởi nước đầu của bạch trà loại này khá nhẹ, thế nên nếu muốn thưởng thức chén trà đầu tiên đủ đã, bạn có thể tham khảo theo cách làm này nhé.
Hiện tại, Shin tea có rất nhiều sản phẩm trà Shan tuyết, đa dạng về loại hình sản phẩm, đa dạng vùng trồng trà và tất nhiên cả giá thành sản phẩm. Trong đó có 3 vùng sản phẩm chính là Hà Giang, Yên Bái, Sơn La với các sản phẩm Lục trà, Hồng Trà, Bạch Trà.
Nếu quan tâm Sản phẩm trà Shan tuyết, các bạn có thể bấm
vào đây để chọn cho mình những sản phẩm ưng ý nhất, ngoài ra, tại mỗi sản phẩm trà Shan tuyết lại có thông tin và hưỡng dẫn sử dụng cũng như bảo quản cụ thể, nên bạn hoàn toàn yên tâm nhé
>>>Đọc thêm bài viết về trà Shan tuyết tại đây
Clip pha trà Shan tuyết